Darowizna nieruchomości

Jedną z opcji jest zawarcie przez Panią umowy dożywocia z wujkiem, w której w zamian za opiekę nabędzie Pani przypadającą mu część nieruchomości.

Pierwszym z podatków, który Panią czeka w takiej sytuacji jest podatek od czynności cywilnoprawnych popularnie zwany pcc. Ustawa o pcc wymienia umowę dożywocia wprost jako czynność podlegającą tej daninie. Wysokość podatku to 2 proc. wartości nieruchomości (lub jej części) liczonej po cenach rynkowych.

Co do kwestii podatku dochodowego od osób fizycznych, to ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że umowa dożywocia jest umową odpłatną i można ją w kwestii podatkowej traktować jak umowę sprzedaży. Oznacza to, że kto przed upływem 5 lat od kupienia mieszkania (bądź otrzymania darowizny, spadku), chce je oddać najbliższym w zamian za opiekę w ramach umowy dożywocia, musi zapłacić podatek dochodowy. Termin 5 lat jest ogólnym terminem do zwolnienia podatkowego. Jeśli więc Pani wujek otrzymał w spadku część przedmiotowej nieruchomości przed upływem 5 lat od zawarcia umowy dożywocia, to będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego. W powyższym wariancie dla Pani kosztem jest tylko podatek pcc.

Druga możliwa sytuacja to dokonanie darowizny. W tym wariancie co do zasady nie występuje obciążenie podatkiem pcc. Powstaje wyjątkowo, tylko z zakresie, którego skutkiem jest przejęcie przez obdarowanego obciążających przedmiot darowizny obowiązków darczyńcy (tj. długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy). Jeśli zatem darowany majątek jest wolny od obciążeń, opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wystąpi. Umowa darowizny nie powoduje również powstania obowiązku zapłaty podatku od osób fizycznych po stronie darczyńcy, albowiem darczyńca nie osiąga żadnego przychodu z tytułu zawarcia tej umowy.  Jednakże po Pani stronie powstanie obowiązek uiszczenia podatku od darowizn i spadków. Wymiar tego podatku zależy od wartości rzeczy, oraz od do jakiej grupy zostanie Pani zaliczona. W przypadku darowizny od wujka, będzie Pani w II grupie podatkowej: Art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn:  [...] ...do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; [...]

Poniższa tabela znajdująca się w art 15 przedmiotowej ustawy ukazuje jak liczyć podstawę podatku:

W Pani przypadku należy wyliczyć, który wariant będzie korzystniejszy i go zastosować. W kwestii ewentualnego spadku po wujku będą miały zastosowanie analogiczne konstrukcje jak do darowizny.