Porady prawneCzy w sytuacji pobudowania przeze mnie budynku na działce stanowiącej współwłasność (za pisemną zgodą drugiego współwłaściciela działki) przysługuje temu współwłaścicielowi roszczenie do udziału 1/2 budynku, który ja wybudowałem za własne pieniądze?
W praktyce, niestety, zdarzają się przypadki, gdy ktoś buduje dom na gruncie nie będącym jego własnością (na przykład na gruncie swoich rodziców lub innych krewnych) albo na gruncie nie będącym jego wyłączną własnością. Tymczasem w prawie obowiązuje zasada, że to, co jest z gruntem trwale związane (np. budynek), jest własnością właściciela gruntu. Nie może istnieć stan prawny (poza pewnymi wyjątkami, np. użytkowaniem wieczystym), w którym właściciel gruntu i właściciel budynku to dwie różne osoby. Zatem współwłaścicielowi działki nie przysługuje roszczenie do udziału w budynku – ten współwłaściciel jest po prostu z mocy samego prawa współwłaścicielem budynku wybudowanego na tej działce, choćby w żaden sposób nie przyczynił się do jego powstania. Zatem to współwłaściciel, który wybudował budynek, jeżeli chce, aby był on jego wyłączną własnością, musi dążyć do uregulowania stanu prawnego.
Jedną z możliwości uregulowania tej sytuacji jest dokonanie zniesienia współwłasności. Znieść współwłasność można w drodze umowy, jeżeli współwłaściciele są zgodni (dojdą do porozumienia). Natomiast jeżeli współwłaściciele nie są zgodni, każdy z nich może wystąpić do sądu z wnioskiem o zniesienie współwłasności. W postępowaniu sądowym można na przykład żądać, aby sąd dokonał nieodpłatnego zniesienia współwłasności i, dzieląc działkę na dwie części i uwzględniając nakłady na budowę, przyznał działkę zabudowaną temu współwłaścicielowi, który wybudował budynek. Jeżeli działka jest zbyt mała, żeby dokonać jej podziału na dwie „użytkowe działki”, pozostaje wysunięcie żądania przyznania własności całej działki za spłatą udziału współwłaściciela.
2007-12-20
